Namazın şartları, kişinin namaz kılmaya başlamadan önce mutlaka içinde bulunması gereken veya yerine getirmesi gereken bazı şartlara verilen genel isimdir. Namazın şartları, birçok temel dini bilgiyle beraber öğrenilen ve dini açıdan en gerekli ve giriş niteliğindeki şartlar arasındadır.

Namazın şartları toplamda on iki tanedir. Ancak bu şartların yerine getirilmesi gereken zaman dilimleri farklı olduğu için; namazın şartları, altısı dışındaki ve altısı içindeki farzlar olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

Namaz kılacak kişinin vücudunun namaz kılmak için yeterince temiz olması gerekir. Yani, namaz kılacak kişi eğer çok kirlenmiş durumdaysa mutlaka temizlenmeli, gusül abdesti alması gereken bir durum varsa mutlaka gusletmeli ve en temel şart olarak namaz abdestini almalıdır.

Bu şart, namaz kılacak kişinin kıyafetinin ve namaz kılacağı çevrenin mutlaka temiz olması gerektiğini ifade eder. Kişinin kıyafetinde gözle zar zor görülebilecek küçük çamur lekeleri olabilir; bunlar namazı bozacak durumlar değildir. Ancak gözle görülür derecede kirli olan kıyafetlerle namaz kılınması kesinlikle reddedilmektedir. Çevrenin ise rahatça dua okumaya ve secde etmeye yetecek kadar temiz olması gereklidir. Evlerde seccade kullanılmasının altındaki gelenek de budur.

Bu şart, vücudun örtülmesi gereken yerlerini kapsar. Erkeklerde kasıklardan diz kapaklarına kadar olan bölge; kadınlarda ise el, yüz ve ayaklar hariç tüm vücut avret yeri olarak kabul edilir. Dolayısıyla namaza başlamadan önce bu avret yerleri mutlaka örtülmelidir.

Namazın Kâbe'nin bulunduğu yöne dönülerek kılınması gerektiğini ifade eder. Namaz, mutlaka kıbleye dönülerek kılınmalıdır.

Günde beş vakit olarak kılınan namazların her birinin belirli zaman dilimleri vardır ve her namaz bu vakitler içerisinde kılınmalıdır. Örneğin, sabah namazı gün doğumundan 30-40 dakika önceki zaman diliminde kılınmalı, ikindi namazı ise akşam ezanından yaklaşık yarım saat öncesine kadar kılınmalıdır.

Namazın şartları arasında kişinin kalben teslimiyeti ile alakalı olanıdır. Kişi namaza durmadan önce fiziksel olarak hazırlandığı gibi niyet olarak da hazırlanmalıdır. Bu nedenle namaza başlamadan önce mutlaka Allah rızası için kılmaya niyet etmelidir.

Namaza başlamadan önce mutlaka "Allah-u Ekber" şeklinde tekbir getirilmelidir ve sonraki aşamalara buradan sonra devam edilmelidir.

Tekbir getirdikten sonra bir süre ayakta durulması gerektiğini belirten şarttır. Bu şart, eller göbekte birbirine bağlı şekilde dururken yerine getirilmiş olabilir. Ama namazın şartları arasında kıyam diğerlerine göre daha esnektir. Çünkü ayakta duracak gücü olmayanlar oturarak, hasta yatağında da bu şartı yerine getirebilirler.

Namazda dua ve sure okunması şartıdır. Bu şart, kıyam sırasında Subhaneke, Fatiha ve bir adet Kur'an suresinin okunmasıyla yerine getirilmiş olur.

Kıyam ve kıraatten sonra öne doğru eller diz kapağından olacak şekilde eğilinmesi ve üç kere "Subhane rabbiyel azim" denilmesiyle yerine getirilen farzdır. Sonrasında tekrar ayağa kalkılacak ve namazın şartlarından bir sonraki yerine getirilecektir.

Rükudan ayağa kalktıktan sonra iki kere secde edilir ve her birinde üçer kere "Subhane rabbiyel ala" denir. Böylece secde şartı da yerine getirilmiş olur.

Bu şart, birebir çeviride "son oturuş" anlamına gelir. Namazın şartlarından sonuncusu olan kade-i ahire, namaz sırasında da en son yerine getirilen şarttır. İkinci ve dördüncü rekatlarda oturulması ve Tahiyyat, Salli ve Barik ile Rabbena dualarının okunması ile yerine getirilir.

Görüldüğü gibi namazın şartları konularına göre ikiye ayrılmıştır. Dışındakiler daha çok fiziki, ruhsal ve kalp temizliği ile ilgiliyken; içindekiler ise namaz ibadetinin gerçekleştirilme şekliyle ilgilidir. Ama namazın şartlarının her birine eşit derecede önem verilmeli ve hepsi özenle yerine getirilmelidir.